Coryza hay còn gọi bệnh sưng phù đầu là một căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở gà, gây thiệt hại lớn về kinh tế ở nước ta. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi của gà. Do đó, việc tìm hiểu cách phòng và điều trị gà bị sưng phù đầu là rất quan trọng.
Bệnh sưng phù đầu
Coryza được biết đến là một bệnh đường hô hấp cấp tính ở gà. Bệnh có thể bùng phát quanh năm và xảy ra trên toàn thế giới, gây thiệt hại kinh tế nặng nề.
Đặc điểm
Coryza là bệnh truyền nhiễm thường gặp ở gà nuôi nhốt tập trung, đặc biệt là gà đẻ trứng. Bệnh này có thể xảy ra ở mọi loại gà, mọi lứa tuổi và mọi thời điểm. Hiện nay, Việt Nam đang chịu thiệt hại lớn về kinh tế do căn bệnh này gây ra.
Gà mái bị nhiễm Coryza có tỷ lệ đẻ trứng giảm đáng kể, từ 5% đến 100% nếu bệnh nặng. Sau khi gà hồi phục, phải mất một thời gian dài để tăng tỷ lệ đẻ trứng trở lại, từ 3 đến 4 tuần. Còn gà thịt bị nhiễm bệnh hô hấp cấp tính Coryza, tăng trọng sẽ giảm đáng kể.
Nguyên nhân
Thông tin cập nhật từ Bj88vnds cho biết: Bệnh sưng phù đầu do vi khuẩn gram âm hiếu khí Haemophilus paragallinarum (còn gọi là Avibacterium paragallinarum ) gây ra. Trong điều kiện tự nhiên, vi khuẩn này có thể sống sót trong 2-3 ngày.
Tuy nhiên, chúng rất nhạy cảm với nhiệt độ và các chất khử trùng thông thường. Do đó, người chăn nuôi luôn chú ý vệ sinh, khử trùng chuồng gà để phòng ngừa bệnh sưng phù đầu.
Haemophilus paragallinarum không chỉ có ở gà mà còn gây bệnh cấp tính ở gà lôi, chim trĩ và một số loài chim hoang dã khác. Đồng thời, những loài chim này được coi là nơi trú ẩn của các tác nhân gây bệnh và gây ra các đợt bùng phát bệnh sưng phù đầu hiện nay.
Sinh bệnh học
Triệu chứng và dấu hiệu
Triệu chứng
Coryza là một căn bệnh ảnh hưởng đến đường hô hấp. Gà mắc bệnh này thường có các triệu chứng lâm sàng sau:
- Gà bị chảy nước mũi và chảy nước mắt.
- Sưng đầu, mặt và mào.
- Chất lỏng trong suốt chảy ra từ mũi. Nhưng sau đó nó đông lại thành mủ trắng, cứng và sưng lên ở cả hai bên mũi.
- Mắt có mủ chảy ra từ bên trong, viêm kết mạc khiến mí mắt dính chặt vào nhau, không thể mở hoặc chỉ mở được một phần.
- Gà ho và khó thở (trong trường hợp nghiêm trọng).
- Gà mái giảm đẻ trứng.
Triệu chứng
- Thời gian ủ bệnh của Coryza ngắn, chỉ từ 1 – 3 ngày. Khoảng 2 – 3 ngày sau, gà sẽ bắt đầu xuất hiện các triệu chứng rõ rệt.
- Ban đầu con gà ăn ít hơn, lông xù, khó chịu và bồn chồn.
- Việc dùng chân cào xước mắt có thể dẫn đến viêm bờ mi.
- Các con vật cào chân và giẫm lên mắt, khiến mắt chảy nước và chảy nước mũi. Lúc đầu, nước mũi trong, sau đó có mùi hôi.
- Mắt chảy nước, sưng, đỏ, ngứa và con gà luôn gãi mắt một cách khó chịu.
- Gà há miệng để thở vì mùi hôi thối.
- Sưng đầu một bên, sau đó là cả hai bên -> cuối cùng là mù lòa
- Con gà mái đặt mào sang một bên.
Bệnh lý học
Gà mắc bệnh sưng phù đầu thường có các tổn thương như viêm kết mạc, viêm xoang dưới hốc mắt, có cục mủ cứng ở hai bên mũi, ở xoang đầu. Hoặc một số trường hợp có thể bị viêm túi khí, viêm phổi.
Cách điều trị
Những người thìm hiểu kiến thức đá gà chia sẻ: Bệnh sưng phù đầu có khả năng lây lan nhanh theo chiều ngang. Sau khi chữa khỏi, gà còn mang vi khuẩn vẫn có thể lây sang gà khác. Do đó, để điều trị bệnh sưng phù đầu hiệu quả, người chăn nuôi hết sức chú trọng cách ly gà bệnh ra khỏi đàn và tăng cường khử trùng chuồng trại để tiêu diệt mầm bệnh 1 lần/ngày, liên tục trong 1-2 ngày.
Dưới đây là phác đồ điều trị hiệu quả bệnh sưng phù đầu ở gà:
- Cho ăn/uống Genta Tylo, Tylosin, Tiamulin, Tilmicosin, Doxy 50 hoặc Doxy 75 kết hợp với Enroflox hoặc Enrocin 10 – 20% liên tục trong 5 – 7 ngày. Có thể trộn vào khẩu phần ăn của gà hoặc cho gà uống với nước.
- Nâng cao sức đề kháng cho gà bằng cách sử dụng vitamin điện giải, Gluco-C, multivit, thuốc giải độc gan thận pha nước cho gà uống trong 10-15 ngày.
- Bổ sung men tiêu hóa kết hợp với vitamin ADE, vitamin Bcomplex vào thức ăn cho gà trong khoảng 1 tháng.
- Đối với gà mắc bệnh nặng, mắt sưng, chảy nước mũi, chảy nước mắt thì nhỏ thuốc Gentamycin dạng lỏng cho gà khoảng 2 lần/ngày, liên tục trong 3-5 ngày.
Ngoài ra, bạn có thể sử dụng thuốc long đờm để hỗ trợ điều trị bệnh sưng phù đầu ở gà. Nguyên nhân là do vi khuẩn Haemophilus paragallinarum tấn công đường hô hấp của gà, làm tăng tiết dịch nhầy và chất nhầy bên trong, gây tắc nghẽn đường hô hấp ở gà. Do đó, một số con gà sẽ khò khè và khó thở. Sử dụng thuốc long đờm sẽ làm giảm các triệu chứng, giúp gà dễ thở hơn và giúp tăng cường khả năng miễn dịch tự nhiên của gà.
Làm thế nào để phòng ngừa bệnh tật
bệnh sưng phù đầu có thể xảy ra quanh năm. Do đó, việc phòng ngừa căn bệnh này là rất quan trọng. Vui lòng áp dụng các hướng dẫn phòng ngừa bệnh sau đây để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho đàn gà của bạn.
- Thường xuyên vệ sinh, khử trùng và tiệt trùng chuồng trại để ngăn ngừa mầm bệnh ẩn náu.
- Sau mỗi lứa gà, cần phun thuốc sát trùng và để chuồng trống một thời gian trước khi nuôi lứa mới để tránh phát tán mầm bệnh.
- Sử dụng vắc-xin Coryza để chủ động phòng ngừa bệnh. Lịch tiêm vắc-xin thường xuyên là khoảng 4-6 tuần trước khi gà bị tác nhân gây bệnh tấn công. Tuy nhiên, lịch tiêm vắc-xin này cũng phụ thuộc vào quy định của địa phương.
Tóm lại, bài viết về cách điều trị gà bị sưng phù đầu trên đây sẽ giúp bà con chăn nuôi có đàn gà khỏe mạnh, năng suất cao. Hãy nhanh chóng áp dụng các biện pháp phòng ngừa và điều trị trên để bảo vệ sức khỏe cho đàn gà của mình.
